بی عنوان

چنین گفت موبد که مرده بنام به از زنده دشمن بدو شادکام

بی عنوان

چنین گفت موبد که مرده بنام به از زنده دشمن بدو شادکام

بی عنوان


  • ۰
  • ۰
بر اساس آنچه که مرکز مطالعات خلیج فارس منتشر کرده است پایان یافتن دوره اول حکومت آل سعود که در شماره های قبل به آن پرداخته شد و با سفک دم و تجاوز و غارت همراه بود همزمان است با شدت گرفتن تحرکات انگلستان در خلیج فارس و رقابت آن با امپراطوری عثمانی. در نتیجه تحرکات داخلی عربستان و نحوه تعامل ترکان با این قضیه مورد توجه دولت انگلیس قرار گرفت که بهمین واسطه میتوان آل سعود را مولود نامشروع انگلستان در عربستان نامید.

بعد از سقوط درعیّه به دست ابراهیم پاشا و فرار جمع زیادی‏ از وهابیون، با مرگ ابراهیم پاشا، فراری‏ها به شهر بازگشتند. از جمله کسانی‏ که دوباره به شهر آمدند، عمربن عبدالعزیز، ترکی‏ برادرزاده عبدالعزیز و مشاری‏ بن سعود بودند.
این افراد دست به تعمیر خرابی‌های شهر زدند و بدین ترتیب بسیاری‏ از اهالی‏ آن دوباره بازگشتند. مصری‏ها از سلطه دوباره وهابی‏ها نگران شدند؛ از این‌رو لشکری‏ به فرماندهی‏ حسین بیگ ترتیب دادند و به درعیّه هجوم آوردند و حاکم آن را که مشاری‏ بود، دستگیر نموده، او را تحت الحفظ به مصر فرستادند. اما وی‏ در میان راه از دنیا رفت و بقیه افرادش گریختند و به قلعه ریاض پناه بردند. حسین بیگ سه روز آن‏جا را محاصره کرد. از طرفی‏ چون آذوقه‏شان تمام شده بود، از حسین بیگ امان خواستند. حسین بیگ به آنها امان داد، در نتیجه همگی‏، به غیر از ترکی‏ که شبانه از قلعه فرار کرد، خارج شدند و دست بسته به مصر رفتند.
ترکی مدتی‏ طولانی‏ در مناطق جنوب، مخفیانه زندگی‏ می‏کرد و هر از چند گاهی‏ به صحرای نجد می‏رفت و اعراب بادیه‏نشین را به آیین وهابیت فرا میخواند. وی‏ با زنی‏ از خاندان تدمر ازدواج کردکه ثمره این ازدواج فرزند‏ پسری به نام جلوی‏ شد.
ترکی30 تن از بزرگان اعراب بادیه را پیرامون خود گرد آورد و بدین وسیله سایر قبایل را نیز مطیع خود ساخت. در جریان قیام مردم قصیم بر ضدّ مصریها، که مجبور شدند از حجاز به تدریج خارج شوند، ترکی‏ از این فرصت استفاده کرد.در منطقه ریاض بر لشکر مصری تاخت و آن‏جا را به تصرف خود درآورد. از همانجا بودکه به توسعه حکومت خود پرداخت و به مناطق دیگر دست‏ اندازی‏ کرد. بعد از آنکه مصریها منطقه نجد را ترک کردند، بعضی‏ از مناطق قصیم هم به حکم ترکی، ضمیمة حکومت وی‏ گردید. لذا می‏‌توان گفت که او اولین امیر وهابی‏ سعودی‏ در دوره دوم حکومت بودکه به واسطه او، امارت از فرزندان عبدالعزیزبن سعودبن محمدبن سعود به فرزندان عبدالله ‏بن سعود رسید؛ اما مشاری ‏بن عبدالرحمان‏ بن مشاری‏ بن سعود، به همراه یارانش که از قبیله قحطان بودند، دست به شورش و مخالفت با امیر ترکی‏ زدند و از اینکه حکومت از نسل عبدالعزیز خارج گردد، ناراضی بودند. بنابراین، مشاری‏ به حیله ‏ای، ترکی‏ را به قتل رساند و خود، حکومت را به دست گرفت.

شامیّه می‏نویسد: با کشته شدن ترکی‏ بن عبدالله، ‏ توسط پسر عمه‏ اش، مشاری‏بن عبدالرحمن، حکومت او نیز به آخر رسید و مشاری‏ با غلبه بر دیگران، حاکم ششم گردید. حکومت مشاری‏ 40 روز بیشتر طول نکشید؛ چرا که فیصل فرزند ترکی‏ با لشکری‏ مجهز و با کمک عبدالله و عبیدالله، که از آل رشید و از شیوخ حائل محسوب می‏ شدند، با سرعت به طرف ریاض حرکت کرد. سپس بر مدینه مستولی‏ شد و مشاری‏ را دستگیر و اعدام نمود. بعد از این جریان، فیصل حاکم هفتم سعودی‏ها گردید. وی‏ بعد از پدرش حاکم گردید، لیکن محمدعلی‏ پاشا به وی‏ فرصت حکومت کردن نداد؛ چون پاشا لشکری‏ را به نجد فرستاد و در میان لشکر، خالدبن سعود که از جمله تبعید شدگان به مصر بود، قرار داشت. لشکر بر پایتخت مسلط گردید و فیصل مجبور به فرار شد، امّا فرارش فایده نداشت و سرانجام دستگیر و به مصر تبعید گردید، مصریها هم به جای‏ فیصل، خالدبن سعود را بر حکومت ریاض و مناطق اطراف منصوب کردند. خالدبن سعود وی‏ در قاهره محاکمه گردید، اما محمدعلی‏ پاشا او را تبرئه کرد و به جای‏ خود درجزیزه العرب منصوب نمود. خالد یارانی‏ داشت که می‏گفتند نباید حکومت از اولاد سعود کبیر به اولاد عبدالله ‏بن محمد برسد. در این عقیده بسیاری‏ از قبایل ریاض نظر موافق داشتند؛ بدین ترتیب حکومت به فرزندان سعود کبیر رسید و خالدبن سعود، هشتمین حاکم آنان گردیدکه امارتش دوسال دوام یافت اما 9. عبدالله ‏بن ثنیان با سپاهی ‏که نجدی‏ بودند، به خالدبن سعود حمله کرد. خالد توان مقابله با سپاه او را نیافت و ناگزیر به مکه گریخت و در همان جا درگذشت. وقتی‏ خبر این جریان به فیصل ـ‌ که در مصر محبوس بود ـ رسید و دانست که عبدالله قدرت را به دست گرفته و خالد نیز فرار کرده، از مصر گریخت و خود را به قصیم رساند و جمع بسیاری‏ هم او را یاری‏ نمودند. با کمک‏های‏ اهالی‏ عنیزه توانست ابن ثنیان را در ریاض شکست دهد و وی‏ را دستگیر و حبس کند. سرانجام نیز او را در سال 1258ق. به قتل رسانید. فیصل‏ بن ترکی حدود20 سال حکومت کرد. لیکن دولت عثمانی‏ تصمیم به جنگ با فیصل، امیر ریاض گرفت. دولت مرکزی‏ عثمانی‏ لشکری‏ را به فرماندهی شریف محمدبن عون، امیر مکه به قصیم فرستاد و اهالی‏ قصیم را به اطاعت دولت مرکزی‏ درآورد. سرانجامِ کار، این شد که صلحی‏ با اهالی‏ قصیم منعقد گردید که در مقابل، قصیمی‏ها باید 10 هزار ریال پرداخت نمایند. بدین ترتیب شریف با لشکر خود به قرارگاه برگشت و فیصل هم به تعهّد خود عمل کرد و هر سال 10 هزار ریال بر طبق عهدنامه پرداخت می‏نمود. این امر هم چنان ادامه داشت تا اینکه فیصل فلج و کور گردید. او با همین مرض در سال 1282ق. درگذشت و به جای‏ خود عبدالله را از میان چهار فرزندش به حکومت منصوب نمود که همین امر باعث درگیری‏ میان برادران گردید و درگیری بین عبدالله و برادرش سعود به ضعف آل سعود ختم شد تا اینکه ترک‏ها بر احسا و قطیف مسلط شدند.
عبدالله با پشتیبانی‏ ترک‏ها، مناطقی‏ را اشغال نمود و سعود را از ریاض راند و خود در سال 1282ق. به ریاض بازگشت. این بازگشت زمانی‏ اتفاق افتاد که مردم در قحطی‏ شدید به سر می‏بردند و حتی‏ مردار الاغ را می‏خوردند و پوست‏‌های‏ بزغاله را آتش می‏زدند و برای‏ خوردن می‏ساییدند و نیز استخوان‏های‏ حیوانات را می‏شکستند و آرد کرده، می‏خوردند. اگر چه این مردمان با جنگ و خونریزی‏ نمردند، ولی گرسنگی‏ آنها را از بین برد.( تاریخ نجدالحدیث، ص 99). در جدال بین دو برادر؛ یعنی‏ عبدالله وسعود، افراد زیادی ‏کشته شدند. عبدالله از طرف ترک‌ها حمایت می‏شد و سعود هم از‏ انگلیسی‏ها مواد غذایی‏ میگرفت و این کمک‏ها حتی‏ بعد از پیروزی‏ سعود، از سوی‏ انگلیسی‏ها، ادامه داشت و سرانجام، او در سال 1290ق. وارد ریاض شد و در سال 1291ق. درگذشت. اما عبدالله و برادرش محمد، ریاض را ترک کردند و در نزدیکی‏ کویت در صحرای‏ قحطان ساکن شدند و تا مدت‏ها در امور حکومت دخالت نکردند. با این حال شاید بتوان این را اولین دخالت مستقیم دولت انگلیس در امور شبه جزیره و حمایت از بخشی از آل سعود نامید.
بعد از سعود، امر حکومت به دست برادرش عبدالرحمان افتاد. او با برادرش سعود، میانه خوبی‏ داشت امّا با برادر دیگرش؛ یعنی محمد، درگیری‏ داشت و محمد نیز با عبدالله روابط حسنه‏ ای‏ برقرار کرده بود. این دو برادر توافق کردند حکومت را از دست عبدالرحمان بگیرند و هر کدام از محمد و عبدالله ـ که بزرگ‏ترند ـ امر حکومت را به دست گیرند و چون عبدالله بزرگ‏تر بود، طبیعی بود که حکومت را او در اختیار بگیرد. به همین منظور، عبدالله که در صحرای‏ قحطان ساکن بود، از سال 1293 تا 1305ق. به تدریج بازگشت. امّا دیگر، فرزندان سعود رضایت نداشتند تا عموی‏ بزرگشان عبدالله، حکومت را در دست بگیرد. بنابراین، به عنوان اعتراض از ریاض خارج و در منطقه‏ای‏ به نام خرج مستقر شدند و برادران؛ محمد، عبدالله و عبدالرحمان، جبهه‏ ای‏ واحد به رهبری‏ عبدالله به ضدّ فرزندان سعود تشکیل دادند. فرزندان سعود چند هفته مقاومت کردند اما با حملة عبدالله، همگی‏ گریختند و بار دیگر عبدالله وارد ریاض شد و در آن‏جا ماند. او در سال 1305ق. از دنیا رفت.
درگیری‏ و پایان آن بعد از درگذشت عبدالله، نزاع میان عبدالرحمان و فرزندان سعود بار دیگر آغاز شد و از سویی‏ قبایل نجد به رهبری‏ محمدبن رشید ـ که وهابی‏ نبودند و با عثمانی‏های حنفی‏ پیمان داشتندـ به موفقیت‏هایی‏ دست یافتند. فرزندان سعود از ناحیه قبایل حمایت مالی‏ و نظامی‏ می‏شدند و بدین ترتیب عبدالرحمان مجبور به فرار از نجد شد و به احسا و سپس به کویت و از آن‏جا نزد قبایل‏ بنی‏ مره، در نزدیکی‏ منطقه ربع‏الخالی‏ رفت. بعد از درنگی‏ اندک، راهی‏ قطر شد و از آن‏جا به کویت رفت و در آنجا رحل اقامت گزید. امیر کویت، شیخ محمدبن صباح، برای‏ عبدالرحمان حقوق ماهیانه قرار داد و بعد از آن دولت عثمانی، ماهیانه60 لیره عثمانی به او اختصاص داد، اما چندی‏ نگذشتکه دولت کویت حقوق ماهیانه را قطع کرد و ازآن پس، عبدالرحمان درسختی‏ و فقر زیست، تا اینکه دوران دوم حکومت وهابی‏ با مرگ وی‏ پایان یافت. (العلاقات بین نجد و الکویت) پس از عبدالرحمن فرزندش عبدالعزیز (پدر ملک عبدالله) در سن بیست سالگی از مبارک امیر کویت درخواست کمک کرد تا امارت پدر را باز پس بگیرد. پس مبارک به او دویست ریال و 30 تفنگ و 40 شتر داد و عبدالعزیز با چهل تن از برادران و پسر عموهای خود شبانه وارد ریاض شد و درعملیاتی شبیه به کودتا عجلان حاکم ریاض و هشتاد نفران محافظان او را کشت و در 1319 ه .ق. برابر با دوازدهم ژانویه 1902 در ریاض اعلام امارت کرد. اهل ریاض وقتی خبر کودتا را شنیدند تسلیم شدند و همگی به امر عبدالعزیز درامدند. عبدالعزیز از امیر کویت تقاضای کمک کرد و بادیه نشینان وهابی را نیز به سوی خود خواند.
در چنین شرایطی انگلستان که مترصد فرصت برای ضربه زدن به عثمانی بود سر ویلیام شکسپیر را به ریاض و سر توماس ادوارد لارنس را به مکه و اردوگاهشریف حسین فرستاد تا اعراب را علیه عثمانی بشوراند. و تا مشخص شدن اوضاع یکی از هاشمیان یا آل سعود را برای حکومت در شبه جزیره برتری دهد. در نتیجه پیمانی بین عبدالعزیز و شکسپیر به نمایندگی از انگلستان منعقد گردید به نام درین (نام جزیره ای در خلیج فارس) که بموجب آن انگلستان باید از دخالت در شئون داخلی‏ شبه جزیره عربستان بپرهیزد و عبدالعزیز هم متعهد گردید در صورتی‏که قصد حمله به شهرهای‏ دیگر را داشته باشد، قبل از آن، با ملکه انگلستان، مشورت نماید و هر چه آنان دستور دادند، عملکند. همچنین سعود ملزم گردید که از هرگونه تماس یا اتحاد‏ یا معاهده‏ای‏ با هر حکومت یا دولتی‏ غیر از دولت انگستان، خودداری‏ کند و امیر نجد نباید در این امر کوتاهی‏ از خود نشان دهد و حق ندارد عقد اجاره یا رهنی‏ یا مثل آن با دولت‏های‏ دیگر ببندد. و نیز حق ندارد هیچگونه امتیازی‏ از طرف خود به دولتی‏ از دول اجنبی یا سران دولت اجنبی، بدون موافقت با حکومت بریتانیا بدهد.(کشف‏الارتیاب، ص48)
ابن سعود مثل پدرش متعهّد شدکه از هرگونه تجاوز و حمله به اراضی‏ کویت و بحرین و اراضی‏ شیوخ قطرعمان و سواحل آن، خودداری‏ کند؛ چرا که تمام این شیوخ تحت حمایت دولت انگلستان می‏باشند و با دولت انگلستان معاهده دارند و جالب اینکه در هیچ جایی‏ از این معاهده مشخص نشده که حدود عربی‏ نجد کجاست. بالأخره با این معاهده، نجد و توابع آن تحت الحمایه انگلیس خوانده شد و این خود سیاستی‏ بود از سوی‏ دولت استعمارگر انگلستان تا بر بخش اعظم خاورمیانه تسلّط پیدا کند و در این امر هم موفّق گردید، به طوری ‏که بعد از جنگ جهانی‏ اوّل بر جزیره العرب مستولی‏ شد. در قبال تعهّد سعود، بریتانیا در سال 1332ق. متعهّد شد ماهیانه مبلغ 5 هزار استرلینگ به همراه ادواتی‏ مانند مسلسل و تفنگ به سعود تحویل دهد.
وی‏ در سال 1362ق. ضمن خطبه‏ ای‏ که در مکه خواند، گفت: نباید فراموش کرد که هرکس در قبال عملی که بندگان انجام می‏دهند، از آنها سپاسگزاری‏ ننماید، در حقیقت خداوند را شکر ننموده است.
سپس شروع کرد به تمجید از انگلستان به خاطر کمک‏هایی‏ که به او کرده است و نیز به خاطر ایجاد امنیت راه‏ها که سفر حجاج برای‏ انجام فریضه حج ونیز ازاینکه اسباب معیشت را برای‏ مردمان فراهم نموده و مردم در رفاه قرار گرفته اند، قدردانی‏ نمود و در پایان گفت: به یقین برخورد بریتانیا با ما، از گذشته تا حال، برخوردی‏ پاک و شایسته بوده است.

با این حال زمانی که عبدالعزیز با انگلیسی‏‌ها روابط حسنه برقرار کرد، تغییر و تحوّلات اوضاع جهانی‏ به نفع وی‏ تمام شد؛ چرا که بعد از پایان جنگ جهانی‏ اوّل و تسلیم ترکان عثمانی‏ وتقسیم آلمان، نقش ترکان در جزیره العرب پایان و از آن پس دولت انگلستان تمام امور شبه جزیره را در اختیار گرفت.


در1341 ه ق عمال آل سعود با گروهی‏ از حجاج یمنی‏ برخورد کردند. از آن‏جا که این حجاج همگی‏ مسلح بودند، وهابی‌ها به دروغ به آنها اَمان دادند و همه را خلع سلاح کرده، در راه حجاج را همراهی‏ نمودند. لیکن هنگامی که به دامنه کوه رسیدند، سپاه وهابی‏ به بالای‏ کوه رفت و در حالی که حجاج یمنی‏ در زیر کوه مستقر بودند، به ناگاه بر آنان تاختند و بر سرشان سنگ ریختند و با گلوله ‏های‏ آتشین همگی‏ را ـ که 1000 نفر بودند ـ به قتل رساندند و در این میان فقط دو نفر زنده ماندند که فرار کرده و ماجرا را گزارش دادند.( کشف الارتیاب، ص 54)
 آل سعود در سال 1342 مجددا به حجاز حمله کردند و شهر طائف را محاصره نموده، وارد شهر شدند و به قتل عام مردان و زنان و کودکان پرداختند. سفّاکان وهابی‏ حدود 2000 نفر از اهالی‏ طائف را که در میان آنها علما و صلحا نیز بودند، به قتل رسانیدند و اموال این مردم مسلمان را به غارت بردند. شرح وقایع و جنایاتی‏ که آنها در این شهر مرتکب شده‏ اند، آن قدر هولناک است که تن آدمی‏ را می‌لرزاند. اما وقتی‏ این فجایع را برای‏ عبدالعزیز بن سعود بازگو کردند، او وقوع چنین حادثه‏ای‏ را تقبیح نکرد، بلکه فقط این سخن پیامبر گرامی را ـ که در مورد عمل زشت خالدبن ولید در روز فتح مکه فرموده بود ـ به عنوان عذر بیان کرد: "اللهمّ إنّی أبرأ إلیک ممّا صنع خالد"( همان، ص52)
پس از آنکه عبدالعزیز، بر طائف چیره شد، دیگر در مناطق حجاز مشکلی‏ نمی‏دید. اما در حمله نظامی‏ به مکه، از خود تعلّل نشان داد و منتظر نظر انگلیسی‏ها بود که او را از ادامه حملات نظامی‏اش منع می‏کردند. امّا سیاست بریتانیا ناگهان تغییر نمود و در صدد برآمد که ملک حسین و فرزندان او را کنار بگذارد. به همین خاطر حاکم نجد وسیله‏ ای‏ برای‏ اجرای‏ سیاست‏‌های‏ انگلستان گردید و انگلستان با ادامه عملیات او موافقت نمود.
سال بعد آل سعود به شرق اردن حمله کردند و در امّ‏العمد و نواحی‏ آن بسیاری‏ را به قتل رسانده، اموالشان را تاراج کردند. امّا چندان نتوانستند دوام بیاورند و با تلفاتی‏ که داده بودند، برگشتند؛ اما تجهیزات و هواپیما‏هایی که انگلیسی‏ها در اختیار عبدالعزیز قرار داده بودند و خودشان هم در جنگ، با نفرات‌شان او را یاری‏ می‏دادند، به معرکه برگشتند و در حالی‏که در حمله اوّل 300 تن از یاران خود را از دست داده بودند به قتل و کشتار پرداختند.
در همین سال مکه بدست آل سعود افتاد. اما گمان ملک حسین این بود که به زودی‏ انگلیسی‏ها برای‏ نجات مکه از دست وهابیون وارد این شهر می‏شوند. به همین دلیل نامه‏ ای‏ به کنسولگری‏ بریتانیا در جدّه نوشت و یادآوری‏ کردکه در مکه حالت هرج و مرج وجود دارد. کنسولگری‏ بریتانیا بعد از هماهنگی‏ با دولت مرکزی‏ خود، در جواب نوشت: حکومت بریتانیا سیاستی‏ مبنی‏ بر عدم دخالت در امور دینیّه اتخاذ نموده است، لذا از ما نخواهید در هر نزاعی که مربوط به اماکن‏ مذهبی‏ اسلام است مداخله نماییم.
ناجی‏ الأصیل نماینده ملک حسین در لندن نامه‏ ای‏ به وزارت خارجه بریتانیا نوشت و در آن نامه بیان نمود که طبق معاهده، لازم است بریتانیا از وضعیّت هرج و مرجی که وهابیون در اماکن مقدس به بار آورده‏ اند، دخالت کنند و آنها را از مناطقی‏ چون طائف اخراج کنند. جوابی‏که به این نماینده داده شد این بود که بریتانیا نمی‏خواهد خود را در زد وخوردهایی‏ که بین امیران مستقلّ عرب در املاک مقدّس اسلامی‏ رخ می‏دهد، ورود نماید.
بریتانیا همچنین کمک های مالی خود به ملک حسین و خاندان هاشمی را قطع کرد تا جایی که  خاندان وی‏ از پرداخت ماهیانه لشکریان نیز عاجز ماندند و وضعیت طوری‏ شدکه ملک حسین نتوانست تحمّل نماید؛ از این‌رو بزرگان حجاز از جمله اشراف مکه و علمای دین و نیز بزرگان تجار را در جدّه جمع کرد. آنها قرار بر این گذاشتند که برای خوشایند ابن عبدالعزیز، ملک حسین از حکومت خلع گردد و بالأخره راضی ‏شد به نفع فرزندش در سال 1343 از سلطنت کناره‌گیری کند و حکومت را به فرزندش بسپارد. پس از سه روز، وی با اموالش به جدّه فرستاده شده، امّا بریتانیا بر حضورش در جده سخت گرفت و به او نامه نوشت و در ضمن به او هشدار داد تا شهر را ترک کرده، از دستورهای عبدالعزیز سرپیچی‏ نکند. لذا با اجبار به مدینة منوّره، مسافرت نمود و اندکی‏ بعد، آن شهر را ترک و به طرف قبرس حرکت کرد و در همان جا ماند تا این که در سال 1931م. درگذشت. جنازة وی‏ به اردن منتقل و در مسجدی‏ که الأقصی‏ نام داشت، دفن گردید.( آل سعود ماضیهم ومستقبلهم، ص135)

 بعد ازآنکه ملک حسین و فرزندش از مکه خارج شدند و به جده رفتند، آل سعود بدون هیچ گونه جنگ و خونریزی، وارد مکه شدند و خانة ملک حسین را غارتکرده، بر تمامی‏ اموال و دارایی‏ وی‏ مسلّط شدند.
بعد از به دست گرفتن امور مکه، جنگی‏ میان وهابیون و ملک علی‏ ـ که در جده متحصن شده بود ـ درگرفت و به خاطر همین جنگ، آن سال مراسم حج تعطیل گردید. وهابیون خالدبن لوی‏ را به عنوان حاکم مکه برگزیدند و سپس اهالی‏ مکه را مجبور کردند که در هر روز نماز را در پنج وقت به جماعت برگزار کنند؛ مردم را از استعمال دخانیّات منع نمودند و نیز مردم را از برگزاری جشنی که در سال‌روز ولادت آن حضرت (برپا می‏کردند، ممنوع کرده، از زیارت قبور، جلوگیری می‏کردند و هر کس برخلاف دستورات آنها، عمل می‏کرد، به زندان افتاده و باید جریمه‏ می پرداخت.

عبدالعزیز پس از استقرار در مکه شروع به تخریب آثار اسلامی‏ در مکه و جدّه و مدینه نمود؛ به طوری‏ که در مکه، گنبد عبدالمطلب و ابی‏طالب و حضرت خدیجه و نیز محل تولد پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و حضرت فاطمه زهرا‌ را که در این سالها بازسازی شده بود ویران نمود و وقتی‏ وارد شهر جدّه گردید، گنبدی‏ که بر روی‏ قبر حوّاقرار داشت، خراب کرد. او حتّی‏ در تمام شهرهای‏ حجاز که بر روی‏ قبرها بناهای‏ گنبدی‏ شکل داشت، همین اعمال را انجام داد. و در زمانی‏ که مدینه را محاصره نمود، مسجد حمزه را با خاک یکسان کرد.

یک سال بعد انگلستان اردن و حوالی آن را به هاشمیان داد و به اصرار سر جان فیلبی پیمانی در ۱۳۴۵ میان انگلستان و بن سعود به امضا رسید که طی آن انگلستان استقلال کامل و مطلق بن سعود را به رسمیت می‌شناخت و دست او را برای بیرون راندن علی پسر شریف حسین از حجاز باز می‌گذاشت. بن سعود در برابر، به تشکیل امیرنشین اردن تن در داد و از دشتی که نجد و سوریه را به یکدیگر می‌پیوندد چشم پوشید و آن را به اردن شرقی واگذاشت. (خاورمیانه، نفت و قدرتهای بزرگ، ج۱- عربستان سعودی، ج۱،)

عبدالعزیز همچنین پس از اعلامیه بالفور و حکومت انگلیس بر فسطین طی تلگرامی به سر ونیگت ورود انگلیسی ها به بیت المقدس را تبریک گفت. وی فرزندش فیصل را به لندن فرستاد تا پیروزی نیروهای انگلیسی در بیت المقدس را به پادشاه انگلیس تبریک بگوید و این اطمینان را به آنها بدهد که حکومت آل سعود هیچ گونه مخالفتی با تلاشهای دولت انگلیس در راستای ایجاد یک وطن قومی برای یهودیان در فلسطین نشان نخواهد داد. خیانت آل سعود در مسئله فلسطین نیازمند پرداختی جداگانه است که به آن پرداخته خواهد شد اما نامه عبدالعزیز به نماینده انگلیس در این باره نمود بارزی از آن است:
"من سلطان عبدالعزیز عبد الرحمن آل فیصل آل سعود نزد سر پرسی کوکس نماینده بریتانیای کبیر، هزار بار اقرار و اعتراف می کنم که از نظر من هیچ مانعی برای بخشیدن فلسطین به فقرای یهود یا غیر آنان بدان گونه که بریتانیا صلاح می داند وجود ندارد و من هرگز تا روز قیامت از رأی بریتانیا تخلف نخواهم کرد."

عبدالعزیز در سن 77 سالگی در حالیکه بیش از سیصد فرزند و نوه داشت درگذشت و حکومت را به فرزندان خود سپرد با این شرط که مادامیکه برادران زنده اند حکومت به فرزندان نرسد...

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی