بی عنوان

چنین گفت موبد که مرده بنام به از زنده دشمن بدو شادکام

بی عنوان

چنین گفت موبد که مرده بنام به از زنده دشمن بدو شادکام

بی عنوان


۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «دولت پاتریمونیال» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

آنچه انقلاب مردم تونس را از غرب به مراکش و از شرق به بحرین تسری داده و در این بازه جغرافیایی حاکمان عرب را به وحشت انداخته است ظرافتهایی دارد که دلیل هراس بیش از اندازه آل سعود را در به جان خریدن نفرت افکار عمومی در قبال حفظ این رژیم ها مشخص می نماید. در اصل آن چه که زمینه به خواب رفتن کشور های منطقه را در چند دهه اخیر فراهم کرده و به بیداری اسلامی و انقلاب های پی در پی منجر شده ساختار قدرت در این کشور هاست که صرف نظر از شکل ظاهری پادشاهی یا جمهوری بودنشان در همه آنها یکسان است. عاملی که علارغم تفاوت های بسیار در شاخص های توسعه نظیر میزان سواد و درآمد ملی موجب نوعی خلسه طولانی مشابه در این جوامع شده و در آخر برای این ملت ها راه چاره ای جز انقلاب باقی نگذاشته است.

در این کشور ها بیشترین تاثیر گذاری را برای مشروعیت بخشی به تقسیم قدرت. نظام قبیله ای جدای از حسن و قبح آن دارد که قرنهاست در میان اعراب وجود داشته و تقریبا می توان گفت هویت آنهارا تشکیل می دهد. نظام قبیله ای نتیجه اش رفتار و کردار در چارچوب قبیله است و قبیله بعنوان دژی در میان بیابان می ماند که بیرون از آن چیزی جز آوارگی و تباهی در انتظار افراد وجود ندارد و در نتیجه پدر خانواده را به حاکم مطلقی بدل می کند که حیات فرزندانش در گرو اطاعت بی چون و چرای از او است . پس در وهله اول نظام های سیاسی منطقه رژیم هایی پاتریمونیال یا پدر سالار اند که ابتدایی ترین ساخت سیاسی است و سلطه موروثی در آن قدرت را از طریق دستگاه عریض و طویل اداری به شکلی اجبار آمیز اعمال می کند. سامانه ای که اجزای آن را همان خانواده تشکیل می دهند که این بار بصورت مامورین حکومتی درآمده اند. در سنخ شناسی رژیم های سنتی وبر پاتریمونیالیسم را مترادف سلطانیسم تلقی می کند که البته نظام سلطانی را حالت افراطی آن می داند که در آن سلطه بر پایه اراده شخصی قرار گرفته و راس هرم آن اعم از شاه رییس یا حاکم و یا هر عنوان دیگری از تمامی قید و بند های نظام سنتی آزاد است و لذا بجای اعمال قدرت رسمی و قانونی روابط وفادارانه و چاکرمنشانه و وابستگی های خصوصی شبکه اصلی ارتباطات حکومتی را شکل می دهند که در عمل شامل روابط غیر حکومتی نیز می شود چونانکه در بعضی کشور های عربی تیم های ورزشی نظیر الاهلی عربستان نیز به خاندان حاکم تعلق دارند. در این نوع نظام ها بوروکراسی های اداری و سیاسی مطلقا به مثابه ابزار و سازمان های خصوصی در اختیار انحصاری پادشاه قرار دارد.

  • محمد صادق حاج صمدی