سلطه

بهشت بر روی زمین جهنم به پا می کند!
این جمله ایست که در یک نگاه تمام سریال سلطه dominion را که اخیرا از شبکه hbo پخش می شود توصیف می کند. سریالی که تا به حال 8 قسمت از آن پخش شده و در زمره سریال های مربوط به آخر الزمان قرار دارد. سریالی با ویژگیهای بصری و جلوه های ویژه قابل قبول که مخاطبان بسیاری را به خود جلب کرده و در لفاف داستانی به نسبت تکراری مولفه های جالب توجهی را تبیین می کند. 
داستان سریال به آینده ای باز میگردد که خدا در آن خسته شده و دنیا را ترک کرده است. مفهومی تکراری که از زمان نیچه مطرح می شود و خدا جهان و مردم را ترک کرده و یا حتی دچار مرگی مرموز شده و به شکلی دنیا و آنچه در آن است حالا به دست هر کسی که بتواند تنازع بقا را به نفع خود حفظ کند افتاده و این بشریت است که باید آینده خود را بسازد. اما این بار در نزاعی نا برابر با نیروی ناشناخته فرشتگان!
سریال ادامه فیلم لژیون است که در آن میکائیل که به نفع مردم بهشت را ترک کرده کودکی ناپاک را از دست فرشتگان نجات می دهد که قرار است بشریت را در مقابل حمله ی بهشت نجات بدهد. کودکی که بدون پدر از مادری بدنام متولد شده و در سریال بقای بشریت به او بستگی دارد.
فرزندان خدا (فرشتگان) به هرج و مرج کشیده شده اند و جبرئیل و اکثریت فرشته ها مردم را مقصر نبود خدا می دانند و مانند فرزندانی که در غیبت پدر افسرده شده اند سعی در نابودی بشریت دارند تا به این بهانه خدا به دنیا بازگردد اما میکائیل به کمک مردم شتافته و فرشتگان دیگر بی طرف مانده اند. درواقع اصل داستان همان داستان منجی است و پایان دنیا با این تفاوت که حالا فرشتگان دشمن درجه یک بشریت اند و کودک تازه متولد شده باید از چشم آنها پنهان بماند.

اولین نکته جالب توجه در این زمینه پرداختی چنین مستقیم نسبت به فرشتگان است. در حالیکه غرب پس از رنسانس و در دوران پوزتیویسم سعی در نفی ماورا الطبیعه داشت و از آن به هر شکلی با عنوان خرافات یاد می کرد؛ امروز تغییر جهتی آشکار داده و رو به معنویت آورده است. در نتیجه بر خلاف صده های اخیر که برای هر مسئله ای توجیهی به اصطلاح علمی ساخته و پرداخته می شد؛ با ناتوانی مدرنیسم و پوزتیویسم در توجیه بسیاری از امور، ماورا الطبیعه تا حد قابل توجهی پذیرفته شد و امور غیر مادی با اقبالی مجدد مواجه شدند. مخصوصا که نیاز به معنویت که فطرتا در نوع بشر وجود دارد نیز در اشکال گوناگون سر برآورده و در این حالت است که هدایتگران رسانه ها برای انحراف اولاد بشر از معنویت حقیقی تعاریفی خلاف ادیان الهی از ماورا ارائه دادند و طی آن مواردی مانند یوگا و انواع عرفانهای دیگر با سیاستی جهانی بسط یافت. بدیهی است که این تغییر جهت در سینما نیز متبلور شد و حجم تولیداتی که نگرشی غیر خرافی، حقیقی اما رمز آلود به معنویت داشتند به یکباره افزایشی قابل توجه یافت.
فلذا در برهه ای از تاریخ سینما عموم محصولات تولیدات علمی تخیلی هستند با توجیهی علمی برای همه مسائل در حالیکه معنویت به شدت در آنها تخریب و تحقیر می شود و پس از آن و با افول این نظریه، فیلمها و سریالها دست به ترویج معنویت های جدید زدند. از یوفوئیسم و پست مدرنیسم در فیلم هایی مانند "لبه فردا" و "زندانیان خورشید" که به نظریه خلقت انسانها توسط موجودات فرازمینی می پردازند و پرداخت آنها نیازمند مجالی دیگر است گرفته؛ تا داستان هایی مثل "سلطه" که نگرشی الحادی به خیر و شر دارد و یا "من فرانکشتاین" که از نزاع خیر و شر توصیفی سنتی می کند؛ همه و همه بیانگر این تغییر جهت اند.
از مصادیق اموری که پرداخت آنها دستخوش تغییر شده  فرشتگان اند که موجودیت آنها در گذشته نفی و حالا پذیرفته است. با توصیفاتی گوناگون که سریال سلطه و فیلم من فرانکشتاین نمونه دو نگاه متفاوت به این مقوله اند. نکته جالب توجه در این زمینه این است که حواشی مربوط به فرشتگان نظیر سلسله مراتب و ... تطبیقی حقیقی بر کتب مقدس دارند و همین مقوله آنها را برای عموم و در فرایند فرهنگ سازی باور پذیر تر و تاثیر گذار تر می کند. اگرچه نام ها و سلسله مراتبی که در سلطه نمایش داده می شود منطبق بر مفاهیم تحریف شده مسحیت فعلی بر پایه اساطیر یونانی برای فرشتگان است. در همین چهارچوب هم هست که فرشتگان فرزندان خدا انگاشته می شوند و خدا میتواند خسته یا مریض باشد و یا حتی بمیرد و این برای جمعیت مذهبی مسیحی دنیا مسئله ای قابل تامل و نه غیر قابل قبول تلقی شود.
نکته جالب دیگر در عموم این محصولات محوریت خیر حضرت میکائیل و شرارت حضرت جبرئیل است که این ریشه در در دشمنی یهود با جبرئیل امین داشته و نشانه تسلط انگاره های یهود بر رسانه است. یهودیان معتقد بودند که رشتة نبوت باید در خاندان یعقوب پیوسته بماند و از این خاندان بیرون نرود، ولی آنگاه که پیامبر گرامی (ص) با دلایل قطعی ظاهر شد،یهودیان به این فکر افتادند که جبرئیل را به خیانت متهم کنند و این شعار را سر دادند: «خان الأمین! خان الأمین! خان الأمین! » یعنی او در وحی الهی خیانت ورزید و به جای آن که نبوت را در فرزندان اسحاق ابقا کند، به فرزندان اسماعیل منتقل کرد و از همین جهت، یهود از دشمنان سر سخت جبرئیل امین است.
فخر رازی نیز در تفسیر خود می‌نویسد: "جامعه یهود، جبرئیل را فرشته عذاب می‌نامند، و دربارة او می‌گفتند: خدا به او دستور داده بود که نبوت را در سلسله فرزندان اسرائیل قرار دهد ولی وی آن را به فرزندان اسماعیل داد! اتهام جبرئیل به خیانت مربوط به این گروه است که او را به خیانت در عوض کردن محل نبوت متهم کرده و به عللی او را دشمن می‌شمردند."  (تفسیر کبیر فخر رازی، ج3، ص 195،) و به دوستی میکائیل تظاهر می‌کردند. و به همین دلیل هم هست که یهود مدینه به پیامبر گفتند اگر وحی را میکائیل برای تو آورده بود ما به تو ایمان می آوردیم...
در قالب سریال سلطه فرشتگان کهتر در بدنهای مردگان حلول می کنند و مرم دیگر را می کشند. در نتیجه فرشتگان که در تمام طول اعصار بعنوان ناجی در نظر گرفته می شدند حالا دشمن بشریت اند اما یورییل یکی از فرشتگان مقرب (در فرهنگ دینی مسیحی) که فرشته ای مونث است و وظیفه نام گذاری آدم با او بوده، کلکسیونی از مجسمه ها، کتاب ها، موسیقی و نقاشی های معروف دارد و شیفته فرهنگ انسانهاست و برای حفظ آثار فرهنگی آنها در جنگ تلاش می کند.
در طول سریال مظاهر تمدن هلنی با تاکیدی خاص نمایش داده می شوند و معماری ساختمان های دولتی، مراسم رسمی، پوشش طبقه ممتاز و غیره نمایی کاملا یونانی دارد. مجسمه های خدایان باستان در شهر و حتی در اتاق میکاییل به چشم می خورد و درواقع آنچه بر آن برای نجات بشر تاکید می شود اومانیسمی است الحادی که به دوران پیش از ادیان الهی باز میگردد. گناهان کبیره به راحتی توسط فرشتگان (چه خیر و چه شر) انجام می شود و چهارچوب شریعت نیز در سریال نفی می شود.
در من فرانکشتاین نیز که امسال بر روی پرده سینما رفت نزاع خیر و شر به شکل سنتی آن میان شیاطین و فرشتگان ادامه دار است اما گرچه مجسمه های مذهبی در قالب موجودات زنده و تحت امر باز هم میکائیل (و نه جبرئیل) به جنگی نا متعارف و پنهان با شیاطین مشغول اند؛ امانیسم در این فیلم نیز ظاهر است. فرانکشاین موفق به خلق موجودی شده که رهبر محافظان کلیسا او را "آدم" می نامد و دیگران را موظف به حفاظت از او میکند و در سکانسی تاثیر گذار خدا دیگر تنها خالق دنیا نیست و توانایی انسان است که حتی با خدا رقابت می کند.
نکته جالب دیگر در سلطه و محصولات مشابه آن، شیوه اداره شهر و حکومت ایده آلی است که در تمام فیلمهایی که به آخر دنیا می پردازند و از مصدری یکسان پخش می شوند مشترک است. در هیچ یک از فیلم هایی که به آینده جهان بر میگردد و نه حتی انیمیشن های کودکان مثل وال ای، دموکراسی نظام قابل قبولی نیست و اگرچه نگرش های متفاوتی به پایان دنیا وجود دارد اما در تمام آنها هیچ یک از الگوهای اداره جامعه ای که ارائه می شود مردم سالاری نیست و آنچه که ارائه می شود مطلقا شباهتی به دمومکراسی ندارد. درست همانند آن که ناتو در کشور های اسلامی و مشرق زمین دست به از بین بردن دولت های سنتی می زند و به ظاهر به ترویج دموکراسی مشغول است اما در قلب اروپا حکومت های مشروطه و خانوادگی همچنان پا بر جا هستند و آمریکا ساختاری بسته و نخبه گرا(نخبگان دودمانی) دارد. در حالیکه نه در انگلیس و امثال آن و نه حتی در آمریکا دموکراسی به مفهومی که برای دیگران تجویز می شود وجود ندارد برای آینده جهان نیز این ساختار را در نظر گرفته نمی شود. در واقع در سلطه و باقی موارد مشابه این آریستوکراسی و حکومت نخبگان آنهم از نوع دودمانی آن است که تبیین می شود و اگرچه رای گیری وجود دارد اما این رای از میان طبقه اشراف و مجموعه ای عموما کمتر از ده نفره که حق رای آنها موروثی است انجام می شود. و جالبتر اینکه این شورا ها همیشه عنصری مانند رهبر دارند که تصمیم آخر را حتی در شورا می گیرد و آن نیز کاملا موروثی است! در واقع حکومتی که در سلطه، الیزیوم، اواتار و ... بعنوان حکومت ایده آل تعریف می شود نزدیکترین سیستم حکومتی به ساختار رسمی انگلستان تا قرن بیستم است که در آن تصمیم نهایی را پادشاه میگیرد اما اشرافیت نیز در آن از قدرتی قابل توجه برخوردار است و مردم اساسا صلاحیتی ندارند. نظر افلاطون درباره مضرات دموکراسی پذیرفته شده و این آریستوکراسی است که راه حل بقای انسانها تلقی می شود.
در نتیجه تصویری که به مرور از آینده جهان ترسیم می شود، نظامی اریستوکرات و الحادی است که طبعا مردم در آن نقش و توانی ندارند و آخرین نبردی که عموم جهان انتظار آن را می کشند؛ نه میان خیر و شر بمعنای الهی آن، که میان آدمها بعنوان خیر و هر چیز دیگری ولو خدا و فرشتگان بعنوان شر در خواهد گرفت.